ภาพที่ ๑ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงโอวาทปาฏิโมกข์ ในวันเพ็ญ เดือน ๓ ในที่ประชุมพระภิกษุ ๑๒๕๐ รูป |
พระโอวาทปาฏิโมกข์ เป็นธรรมที่พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าทุกพระองค์ ทรงแสดงในที่ประชุมสงฆ์ ในวันมาฆบุรณมี วันเพ็ญ เดือน ๓ การประชุมกันของสาวก ที่เป็น จาตุรงคสันนิบาต ในสมัยของพระผู้มีพระภาคเจ้าของเราทั้งหลายพระองค์นี้ มีเพียงครั้งเดียว คือในปีแรกหลังจากตรัสรู้แล้ว ๙ เดือน ณ พระเวฬุวันวิหาร กลันทกนิวาปสถาน ในวันมาฆบุรณมีเวลาบ่าย ทรงกระทำวิสุทธิอุโบสถ แล้วทรงแสดงพระโอวาทปาฏิโมกข์ในที่ประชุมสงฆ์ ซึ่งมีจำนวนภิกษุ ๑๒๕๐ รูป อันได้แก่ปุราณชฎิล ๑๐๐๐ รูป และบริวารของพระอัครสาวก ๒๕๐ รูป
โอวาทปาฏิโมกข์
ชนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา
นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา
น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี
สมโณ โหติ ปรํ วิเหฐยนฺโต.
สพฺพปาปสฺส อกรณํ กุสลสฺสูปสมฺปทา
สจิตฺตปริโยทปนํ เอตํ พุทฺธานสาสนํ.
อนูปวาโท อนูปฆาโต ปาฏิโมกฺเข จ สํวโร
มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมิ ปนฺตญฺจ สยนาสนํ
อธิตฺเต จ อาโยโค เอตํ พุทฺธานสาสนํ.
แปลว่า ขันติคือความอดกลั้นเป็นตบะอย่างยิ่ง
พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสพระนิพพานว่าเป็นยอด
ผู้ทำร้ายผู้อื่นไม่จัดว่าเป็นบรรพชิต
ผู้เบียดเบียนสัตว์อื่นไม่ชื่อว่าสมณะ
การไม่ทำบาปทั้งปวง ๑ การทำกุศลให้ถึงพร้อม ๑ ความยังจิตให้ผ่องแผ้ว ๑
ธรรม ๓ ประการนี้ เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
การไม่ว่าร้าย ๑ การไม่ทำร้าย ๑ ความสำรวมในพระปาฏิโมกข์ ๑
ความเป็นผู้รู้ประมาณในโภชนะ ๑ การอยู่ในที่นั่งที่นอนอันสงัด ๑
การประกอบความเพียรในอธิจิต ๑
ธรรม ๖ ประการนี้ เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
เรียบเรียงจากหนังสือ พระพุทธประวัติ โดย สุรีย์ มีผลกิจ
กลับไปที่ภาพชุดที่ ๔ |